Het is het grootste thema in de Europese politiek, en bijna dagelijks in het nieuws: het vluchtelingenprobleem. De beelden van volgeladen bootjes in de Middellandse Zee, en de tentenkampen in Calais kent iedereen. 

Maar hoe groot is het vluchtelingenprobleem? Wie zijn de mensen die naar Europa komen? En zijn migranten tegen te houden door grenscontroles of een muur? Daarover debatteren Hein de Haas, hoogleraar migratie sociologie en Malik Azmani, VVD-Kamerlid en woordvoerder migratie.

Overspoeld

Het is bijna dagelijks te lezen: Europa wordt overspoeld door een enorme toestroom vluchtelingen. Maar volgens hoogleraar migratiestudies Hein de Haas valt dat mee. "We hebben allesbehalve te maken met een oncontroleerbare massabeweging van arme en wanhopige mensen uit Afrika en het Midden-Oosten naar Europa", zegt De Haas in de Groene Amsterdammer.

Het aantal vluchtelingen dat naar Europa komt, is de afgelopen jaren wel toegenomen. De eerste zes maanden zijn 137.000 vluchtelingen de Middellandse Zee overgestoken richting in Europa. Dat is 83 procent meer dan vorig jaar in dezelfde periode. 

Daarnaast zijn er nog andere routes die vluchtelingen nemen om Europa te bereiken. 

Maar relatief gezien vallen de cijfers mee. Zo nemen landen in de regio waar veel vluchtelingen vandaan komen, de meesten op. De grootste groep vluchtelingen komt uit Syrië. Buurlanden Libanon en Turkije vangen de meeste Syrische vluchtelingen op. 

De VN heeft zo'n 1,2 miljoen Syriërs geregistreerd in Libanon, het buurland ten westen van Syrië met zo'n 4,5 miljoen inwoners. Ter vergelijking in Europa wonen meer dan 500 miljoen mensen, en worden 300.000 Syriërs opgevangen.

In totaal wordt ruim negentig procent van de vluchtelingen in de regio zelf opgevangen, en maar een heel klein deel in Europa. 

Maar door de vele aandacht voor bijvoorbeeld de problemen in Calais lijkt het of daar veel vluchtelingen zijn. In werkelijkheid zit slechts tussen de 1 en 2,5 procent van de vluchtelingen in Europa in Calais. 

Oorlogsvluchtelingen of gelukszoekers?

Economische migranten en oorlogsvluchtelingen worden nog al eens door elkaar gehaald. Uit een enquête van in de Volkskrant, blijkt dat er weinig draagvlak is voor economische migranten, wel voor vluchtelingen. 

Het merendeel van de mensen die naar Europa komt, zijn oorlogsvluchtelingen. Volgens cijfers van de VN kwam dit jaar 62 procent van de mensen die Europa per boot hadden bereikt uit Syrië, Afghanistan en Eritrea. Landen waar een oorlog woedt of een dictatuur is. Als daarbij de vluchtelingen uit Darfur, Irak, Somalië en Nigeria worden opgeteld, komt het totaal op zeventig procent. 

Mensen met een vluchtelingenstatus kunnen in Europa asiel krijgen, dat is zo afgesproken in het Vluchtelingenverdrag. Dat betekent dat vluchtelingen niet aan de grens mogen worden geweerd. In Nederland krijgt zo'n negentig procent van alle Syrische vluchtelingen een verblijfsvergunning.