De huidige hysterisch-rechtse benadering van antisemitisme

Paul Peters bekladde in april 2001 een Joodse begraafplaats

De laatste weken is het debat rondom antisemitisme in Nederland flink opgelaaid. Vooral naar aanleiding van bijzonder serieuze uitingen van antisemitisme in Nederland en landen om ons heen, waarbij onder andere synagogen, Joodse winkels en culturele instellingen fysiek doelwit waren. Volgens diverse monitorgroepen is het antisemitisch geweld in jaren niet zo ernstig geweest, en ook verbale en schriftelijke uitingen van anti-Joods racisme zijn sterk toegenomen.

De toename van dit soort uitingen wordt onder andere in verband gebracht met oorlogen en conflicten in andere delen van de wereld: Gaza, Irak en Syrië. In het publieke debat maken mensen zich vaak terecht zorgen over dit antisemitisme, maar vaak ook is het slechts een stok om anderen mee te slaan.

Het meest opvallende voorbeeld van dat laatste was de demonstratie van ‘Pro Patria’ vorige week in de Haagse Schilderswijk. De demonstratie zou zijn georganiseerd door zogenaamde ‘normale’ Nederlanders die een geluid wilden laten horen tegen eerdere antisemitische uitingen in diezelfde wijk.

De demonstratie bleek echter georganiseerd door leden van de extreem-rechtse groep Identitair Verzet. De leider van deze groep, Paul Peters, die ook een grote rol speelde bij de demonstratie van ‘Pro Patria’, is vooral bekend vanwege het vernielen van een Joodse begraafplaats waarbij ook hakenkruizen werden geklad. Bij de demonstratie liepen ook diverse andere bekende antisemieten mee, opvallend genoeg met name in de ordedienst.

Het is volkomen bizar dat een demonstratie tegen antisemitisme wordt georganiseerd en begeleid door bekende antisemieten. Men vind het tijdelijk opzij zetten van de eigen jodenhaat blijkbaar geen probleem zodra er een mogelijkheid is om de gehele bevolking van een wijk zwart te maken. Provoceren, media-aandacht en het tegen elkaar opzetten van bevolkingsgroepen weegt op dit moment blijkbaar zwaarder voor de rechts-extremisten.

Men zou verwachten dat na het bekend worden van de achtergrond van deze demonstratie andere groeperingen hier afstand van zouden nemen. Niets is echter minder waar: Geert Wilders en fractieleider van de Haagse PVV Léon de Jong riepen op hysterische wijze op om op 20 september een nog grotere mars te houden.

Nadat een ambtenaar van Justitie een antisemitische complottheorie de wereld in twitterde vielen allerlei commentatoren over elkaar heen om haar te veroordelen en publiekelijk aan de schandpaal te nagelen. Volkomen terecht dat er over een dergelijke tweet ophef ontstaat, maar dat dit gepaard ging met allerhande islamofobe en soms zelfs racistische uitspraken is weerzinwekkend en onverdedigbaar.

Bovenstaand incident is een schoolvoorbeeld van de huidige hysterisch-rechtse benadering van antisemitisme. De laatste jaren wordt door rechtse politici en commentatoren steeds meer een beeld geschetst van een Westerse cultuur die intrinsiek anti-racistisch is, en de Shoah als grootse kwaad uit de geschiedenis heeft erkend. Dit beeld wordt dan gecontrasteerd met islamitische migranten die de oorzaak zouden zijn van al het huidige antisemitisme in Europa. Vervolgens wordt dit een vrijbrief om allerhande racistische vooroordelen te spuien en op te roepen tot discriminerende maatregelen, onderdrukking of geweld.

Het is altijd de ‘ander’ die de veroorzaker is van racisme of zich schuldig maakt aan antisemitisme. De mythe dat witte Nederlanders bijna per definitie niet racistisch of anti-semitisch zouden zijn is op geen enkele manier gebaseerd op feiten. Nog los van de openlijk racistische groeperingen en individuen die vorige week de Schilderswijk onveilig maakten kent Nederland een lange traditie van racisme en antisemitisme, die de laatste jaren zeker niet minder is geworden.

Als anti-fascisten moeten we ons uitspreken tegen elke vorm van racisme. Het recente en historische anti-Joodse racisme en geweld is verwerpelijk en moet in al haar vormen blootgelegd en bestreden worden. Van klassiek antisemitische complottheoriën, extreem-rechtse demonstraties (waaronder ook pro Islamitische Staat uitingen geschaard moeten worden) tot fysieke aanvallen. Maar ook andere vormen van racisme en uitsluiting moeten we veroordelen en bestrijden. Het antwoord op één vorm van racisme of onderdrukking kan en mag nooit een andere vorm van hetzelfde zijn.