SOS BRUTALISME ... SOS ZWEMBAD OOSTENDE

HOMMAGE.

Gebouwen horen ons niet toe. Ook al hebben we ze zelf gemaakt, we kunnen er niet willekeurig mee omspringen. Ze maken er immers deel uit van de wereld die ons draagt. Ze zijn die wereld. Ze naar het verleden terug wijzen is hun betekenis miskennen, want ze vormen het actuele kader, het enige dat ons gegeven is, waarbinnen we ons bestaan kunnen inrichten en het leven een zin geven, waarbinnen, zoals in een landschap, het toevallige en het tegenstrijdige samenhang krijgen.

De ecologische bewustwording van de laatste jaren heeft ons inzicht verschaft in de samenhang van de dingen en de limieten waaraan deze onderworpen is. Alleen architectuur schijnt daar nog altijd van uitgesloten te zijn.

Op enkele monumentale uitzonderingen na worden gebouwen beschouwd als dingen die gedoemd zijn te verdwijnen wanneer hun aanleiding of functie wegvalt. Maar ook de architectuur, zoals de kunst of de literatuur, vormt  een ecologisch systeem waarin alles met alles in betrekking staat.

Natuurlijk kunnen gebouwen gesloopt worden, als dit slopen een vorm van bouwen is, een respectvol omgaan met en een investeren in een wereld die ons gegeven is en niet een schaamteloze exploitatie ervan. Het besef van de autonomie van het werk leefde nog tot een eind in de twintigste eeuw.

Het vormde de grondslag van het ambacht, zoals Nietzsche het heeft gehuldigd. Het werk had zijn eigen waardigheid, waarop voor geen geld kon worden afgedwongen. En een gebouw maakte daarop geen uitzondering.

Een voorbeeld van de waardigheid van het autonome werk zijn, of beter, waren de nu gesloopte Koninklijke Stapelhuizen…

… Ook in het begin van de twintigste eeuw bleven de Koninklijke Stapelhuizen het dominerende havengebouw, de plek waar haven en stad elkaar ontmoetten en in elkaar opgingen. Die plek ligt immers niet aan de voorbijstrevende stroom, maar landinwaarts. De stroom wordt even de stad binnengehaald en tot rust gebracht, zoals dat vroeger met de gedempte vlieten het geval was. Ook in hun laatste gedaante, in de schandelijke verwaarlozing van de laatste jaren, bleven de Stapelhuizen een stedelijk monument van eerste rang, een onvervangbaar stuk geschiedenis en een fantastische toekomstmogelijkheid. We kunnen er nu alleen nog van dromen en deze hommage te brengen.

HOMMAGE  KONINKLIJKE STAPELHUIZEN ANTWERPEN 

GEHAVENDE STAD

1990 GEERT BEKAERT  1928-2016  “Wat overblijft verandert voortdurend (en omgekeerd)”

ARCHITECTUUR.

‘De plek voor het zwembad die hij zelf uitkoos en niet zonder moeilijkheden verkreeg, is schitterend, vlak bij de zee en vlak bij de stad, in de bescherming van de Koninklijke Galerijen en de omgeving van het Thermenhotel’.

‘Een gebouw op deze gevoelige plek zou het stadsbeeld van Oostende willens nillens mede bepalen. Het was ertoe veroordeeld door zijn ligging’.

‘Ook al is het stoere gebouw dat het zwembad geworden is een nadrukkelijke aanwezigheid, het is van alle kanten transparant en toegankelijk. Het hoort de stad toe’.

MONOGRAFIE  ARCHITECTUUR PAUL FELIX 1913-1981

1981 GEERT BEKAERT - RONNY DE MEYER