Open brief GBS Jezus-Eik
Geachte burgemeester,
Geachte mevrouw de schepen,
Geachte leden van het college en de gemeenteraad,
Vorige week dinsdagavond mochten de ouders van de leerlingen van GBS Jezus-Eik vernemen wat de plannen van de gemeente met de school en onze kinderen zijn. Na Kerstmis of de krokusvakantie verhuist de school naar Kamp Kwadraat voor een periode van minstens 4 jaar, en na die periode gaat ze deel uitmaken van een scholengemeenschap in het centrum.
Het zal u niet verbazen dat wij als ouders teleurgesteld zijn over het gebrek aan geloof en investeringen in de school die wij uitkozen voor onze kinderen, en over het gebrek aan écht overleg met de ouders. GBS'JE is een school met een hart, zoals er op de gevel staat. Een kleine buurtschool, waar kinderen, leerkrachten en ouders mekaar allemaal minstens van ziens kennen, vaak van naam, en ook vaak nog iets beter.
Iedereen die we spreken die dicht bij de gemeente staat, laat ons voelen of weten dat verzet geen zin heeft en dat het toekomstproject voor de school vastligt. Het is bij wijze van spreken de kroniek van een aangekondigde sluiting. Alle gemeentelijk onderwijs moet op één zakdoek georganiseerd worden, vlakbij de andere gemeentelijke faciliteiten zoals de bibliotheek of het zwembad. Dat heet kostenbesparend te zijn. Toch willen wij hier als ouders een paar vragen bij stellen en de nodige kanttekeningen maken. Alle tendensen ten spijt zijn er in buurgemeente Tervuren 3 vestigingen van gemeentelijk onderwijs en in Huldenberg 4. Is centralisering en campusvorming écht het enige pad?
Ten eerste wonen de gezinnen die momenteel in GBS’JE naar school gaan natuurlijk niet in het centrum – dan zouden ze waarschijnlijk daar een school gekozen hebben. Het huidige schoolpubliek en hun jongere broers en zussen moet de komende jaren, en specifiek na het verdwijnen van de tijdelijke schoolbus (want ook die staat in de sterren geschreven) een stevige logistieke inspanning leveren door samen met alle leerlingen van de lagere en middelbare scholen die nu al in het centrum liggen dagelijks die kant op te reizen. We geven het u op een briefje: dat wordt aanschuiven. Ouders werken vaak in Brussel, en moeten dus eerst richting centrum, om daarna terug over de Brusselsesteenweg naar hun werk te rijden. Voor de mobiliteit binnen de gemeente is dit geen goed nieuws.
De realiteit is dat heel wat ouders onder andere om deze reden zullen afhaken, en op zoek zullen gaan naar een andere school. De eerste keuze valt dan uiteraard op de Vrije Basisschool Onze-Lieve-Vrouw in de Witherendreef. Deze school is echter nu al overbevraagd en vol, met wachtlijsten tot gevolg. Er komen bij de renovatie voor zover wij weten geen extra plaatsen bij in deze school.
Een schoolkeuze is natuurlijk meer dan alleen een keuze voor de meest optimale gezinslogistiek: men moet zich in een school ook sociaal goed voelen. En laat dat nu net één van de sterke punten zijn van GBS Jezus-Eik, waar de schoolpopulatie bovengemiddeld aanvinkt op criteria van sociaal-economische zwakheid en/of anderstaligheid. Op GBS Jezus-Eik vinden kinderen die - omwille van omstandigheden buiten hun wil - al op jonge leeftijd een rugzakje meedragen een warm onthaal in een behapbare omgeving en een échte kans om hun talenten maximaal te ontplooien.
Wie wil veranderen, zal dus in Jezus-Eik in de meeste gevallen uit de boot vallen: uit plaatsgebrek of door sociale selectie. Om de dagelijkse logistiek van ouders binnen de perken te houden, ligt het dan voor de hand dat de kinderen richting Brussel zullen trekken, waar het Nederlandstalige onderwijs nu al met lange wachtlijsten en lerarentekorten kampt. Blijft over: het Franstalige onderwijs, dat voor veel anderstalige ouders als de minst slechte optie uit de bus zal komen. Samen met de verhuis van de kinderen naar het Franstalige onderwijs valt een belangrijke motivatie weg om Nederlands te leren, voor kinderen én ouders. Daarnaast verwatert de band met de gemeente. Jezus-Eik wordt een slaapstad voor Brusselse uitwijkelingen in plaats van een plek om te leven en je te ontwikkelen.
Misschien vindt u dit toekomstbeeld te veel gestoeld op hypotheses, en houdt u meer van feiten. Ook daarvan zijn er een boel voorhanden. Zo werden de voorbije jaren een aantal stedenbouwkundige vergunningen uitgereikt aan projectontwikkelaars die in Jezus-Eik tal van nieuwe appartementen en eensgezinswoningen willen bouwen (in sommige gevallen zijn de aanvragen nog in behandeling). Uiteraard zullen deze nieuwe woningen ook betrokken worden door gezinnen met schoolplichtige kinderen. Jammer genoeg zullen die niet allemaal lokaal naar school kunnen als GBS Jezus-Eik verdwijnt. Het scholenaanbod zal m.a.w. niet aangepast zijn aan de te verwachten demografische ontwikkeling.
Een tweede feit zijn de succesverhalen die wij als ouders kennen over de pedagogische insteek van de school. Na de negatieve onderwijsinspectie tijdens het schooljaar 2021-2022 en twee zich snel opvolgende directiewissels was het inspectieverslag van het schooljaar 2024-2025 positief, met nog enkele werkpunten voor het jonge team en de directie die pas aan haar eerste volledige schooljaar bezig is. De werkvorm met graadklassen is atypisch, maar werkt. De kleine school is een warme en zorgzame omgeving voor leerlingen die het iets moeilijker hebben: kinderen met een zorgnood, nieuwkomers en anderstaligen. Hoewel deze groepen duidelijk oververtegenwoordigd zijn in de school (én in Jezus-Eik), leert iedereen er Nederlands omdat dit de enige gemeenschappelijke taal is in een superdiverse context. Er wordt correct doorverwezen en ondersteund waar nodig. Ook dat is een missie van onderwijs: ongelijkheid wegwerken en iedereen kansen en werktuigen bieden om zijn potentieel ten volle te ontplooien.
Als gekozen vertegenwoordigers van de inwoners van Overijse hebt u het laatste woord over de toekomst die u wenst voor al uw inwoners: de inwoners van Jezus-Eik en die van Overijse en de andere deelgemeenten, zij die op u stemden en zij die zelfs geen stemrecht hebben in de gemeente, maar er desondanks hun leven opbouwen. We hopen dat u opnieuw nadenkt over de implicaties van een fusie van GBS’JE met de centrumschool, en dat u ook de impact op de kennis van het Nederlands in Jezus-Eik, de sociale cohesie in de wijk en de inburgering van nieuwkomers meeneemt in uw reflectie. Gemeentelijk onderwijs is meer dan een rekening die u betaalt, en waarin u zomaar een kostenpost kan schrappen met het oog op een beter financieel resultaat. Het is een sociaal project voor een specifieke context dat een duidelijke toekomstvisie verdient.
De ouders en ouderraad van GBS Jezus-Eik.
Ik verklaar me akkoord met deze open brief en nodig de burgemeester en schepenen uit om alle mogelijke pistes voor gemeentelijk onderwijs in Jezus-Eik opnieuw te onderzoeken. Ik zie gemeentelijk onderwijs in Jezus-Eik als een prioriteit voor de gemeente, die de voorkeur moet krijgen boven centralisatie op een campusschool in het centrum, ook wanneer dit budgettair traject minder gunstig is voor de gemeente.
De ouders en ouderraad van GBS Jezus-Eik Neem contact op met de schrijver van de petitie